Yaşadığımız dövr bəşəriyyətə yeni imkanlar təqdim etməkləyanaşı, həm də ciddi çağırışlar gətirir. İnformasiya istehsalı vədövriyyəsi sürətinə ayaq uydurmağın çətin olduğu əsrimizdəkommunikasiya ekosistemində köklü transformasiya prosesi gedir. Lakin bu transformasiya prosesi nə qədər müsbətirəliləyişləri ehtiva edirsə, özü ilə mənəvi, mədəni vəhumanitar sınaqları da gətirir.

Texnologiyanın sürətlə inkişaf etdiyi bu yeni və çətin dövrdəgündəlik həyatın elementlərinə çevrilmiş süni intellekt vəalqoritmlər artıq sadəcə alətlər deyil, həm də güc balansını yenidən müəyyən edən aktorlardır.

Həqiqətlə yalan arasındakı sərhədin gündən-günə daha da bulanıqlaşdığı və bəşəriyyətin “həqiqət böhranı” da adlandırıla bilən qeyri-müəyyənliklər dolaşıqlığı ilə mübarizə apardığı müasir dünyada biz böyük çətinliklərlə üz-üzəyik və bilirik ki, problemlərin bu dolaşıqlığını aradan qaldırmaq üçün effektivünsiyyət strategiyaları hazırlamaqdır, yeganə çıxış yolu budur.

Bizim prioritetimiz cəmiyyətin xeyrinə texnologiyanıntransformasiya etdiyi kommunikasiya ekosisteminin imkan vətəhdidlərini effektiv təhlil etmək və idarə etmək olmalıdır. Yeniliklər cəmiyyətlərin ünsiyyət vərdişlərini dəyişdirir vərəqəmsal media həyatımızın vacib bir hissəsi kimi önə çıxır. Bu dəyişikliyin ən diqqət çəkən tərəfi isə süni intellektinünsiyyət proseslərinə təsiri ilə özünü büruzə verir.

Süni intellekt vasitələri dünyamızı və bütün sektorları sürətlədəyişdirir. Bu gün süni intellekt strateji ünsiyyətdə oyunu dəyişdirən qüvvə kimi qarşımızda dayanır. Məlumatlarıntəhlili, məzmun istehsalı və böhranın idarə edilməsi kimi sahələrdə təklif etdiyi imkanlar cəmi bir neçə il əvvəlağlasığmaz olan sürət və səmərəliliyi təmin edir. Bir müddətəvvəl elmi fantastika filmlərində xəyal edilə bilən ideyalar indi hər kəs üçün asanlıqla əlçatan olub. Lakin təəssüf ki, texnologiyanın bu müsbət tərəqqisi düzgün məqsədlər üçün istifadə edilmədikdə rəqəmsal silaha çevrilmək potensialınamalikdir.

Dərin saxtakarlıqlar yaratmağa qadir olan süni intellektorijinal məzmunu saxta məzmundan ayırd etmək mümkün olmasa da, cəmiyyətlərin etibarını zədələyir və həqiqətböhranını dərinləşdirir. Bu, dezinformasiya, manipulyasiya vəetik pozuntuların dağıdıcı nəticələrini xeyli artırır.

Alqoritmlər tərəfindən idarə olunan dünyada fərdlərin əks-səda kameralarında tələyə düşməsi sosial qütbləşmənigücləndirir və manipulyasiya həqiqəti əvəz edir. Bu vəziyyətsüni intellektin etik prinsiplərlə idarə olunmasının lazım olduğunu bir daha ortaya qoyur. Rəqəmsal sahədə süniintellektin istifadəsi hesabatlılıq, şəffaflıq və etika kimi bir çoxproblemi gündəmə gətirir.

Qəzzada baş verən son faciələr zamanı hamımız süniintellektlə dəstəklənən dezinformasiyanın beynəlxalqictimaiyyəti çaşdırmaq üçün necə istifadə edildiyinin şahidi olduq. Sosial mediada dezinformasiya alqoritmlərlə sürətləyayılsa da, dəqiq məlumatların əldə edilməsinə giriş bloklanıb. Nəticədə hadisələr və insan hüquqlarının pozulması ilə bağlı real məlumatların ictimaiyyətə çatdırılması çətinləşib.

Təbii ki, texnoloji və rəqəmsal imkanların bəşəriyyətə verdiyi böyük faydaları inkar etmək olmaz. Necə ki, bu imkanlardan bədxah məqsədlər üçün istifadə edənlərin mövcudluğu qlobaltəhlükəsizlik və sabitlik mühitinə təhlükə yaratdığını inkaretmək olmaz. Türkiyə kimi bu cür dağıdıcı təsirlər qarşısındabiz dezinformasiyanın qarşısını almaq, həqiqəti müdafiəetmək və strateji kommunikasiya mexanizmlərimiz vasitəsiləbeynəlxalq ictimaiyyətin dəqiq məlumat əldə etməsini təminetmək üçün sıx səylər göstəririk. Rəqəmsal təhdidlər haqqındaməlumatlılığın artırılması və media savadlılığının artırılması günümüzün müxtəlif riskləri ilə mübarizədəprioritetlərimizdəndir.

Rəqəmsal sahədə hərtərəfli transformasiyanı idarə etmək üçün qlobal əməkdaşlığın əhəmiyyəti hər gün daha çox hiss olunur. Türkiyə olaraq həqiqət uğrunda mübarizədə beynəlxalqəməkdaşlığa dəstək fəaliyyətlərimizi davam etdiririk.

Prezidentimiz Rəcəb Tayyib Ərdoğanın Türkiyə Əsri Baxışıçərçivəsində Türkiyə olaraq bu transformasiya dövründəstrateji mövqe tuturuq. Biz texnologiyanı bəşəriyyətinxidmətinə təklif etməyə, sosial faydaya üstünlük verməyə vəhəqiqətə əsaslanan ünsiyyət yanaşmasına əsaslanırıq. Bu yeni dövrdə biz qeyri-müəyyənlikləri idarə etmək və inam yaratmaq üçün strateji ünsiyyəti açar kimi görürük. Türkiyəolaraq bu sahədə milli və beynəlxalq səviyyədə fəal rol oynayırıq.

Prezident Aparatının Əlaqələr İdarəsi olaraq həyata keçiriləndezinformasiya ilə mübarizə səylərimiz uzun müddətdir ki, həqiqət böhranına qarşı qətiyyətlə çalışır və bu çərçivədətəsirli həll yolları inkişaf etdirir. Biz böhrankommunikasiyasını süni intellektlə dəstəklənən strateji kommunikasiya proseslərinin ən vacib tətbiq sahələrindən biri hesab edirik. Dəqiq məlumatı tez əldə etmək və ictimaiyyətieffektiv məlumatlandırmaq böhran zamanlarında həyatxilasedicisi rolunu oynayır.

Rəqəmsal dövrün transformasiya dalğalarını yaxından hissetdiyimiz bu dövrdə 13-14 dekabr 2024-cü il tarixlərindətəşkil edəcəyimiz “STRATCOM: “Beynəlxalq Strateji Kommunikasiya Forumu” bütün bu imkanların və risklərinqlobal miqyasda dərindən müzakirə ediləcəyi aparıcı platformadır. Dünyanın hər yerindən dövlət sektoru, media, akademik, vətəndaş cəmiyyəti və özəl sektor nümayəndələrinibir araya gətirən Forum strateji kommunikasiya ekosisteminin gələcəyini formalaşdıran ideyaların birləşdirildiyi mərkəzdir.

Lakin STRATCOM-u təkcə Forum kimi qəbul etmək düzgün deyil. “STRATCOM: “Beynəlxalq Strateji KommunikasiyaForumu” həm də rəqəmsal dövrün çağırışlarına və həqiqətböhranına qarşı ümumi iradənin qurulmasına imkan verənqlobal çağırışdır. Biz bu qlobal çağırışın əhəmiyyətinigörürük, çünki süni intellekt və strateji kommunikasiyada baş verən bu inqilablar özləri ilə böyük məsuliyyətlər gətirir.

Biz bəşəriyyətin ümumi gələcəyinin tərəfdarıyıq; Həqiqət, vicdan və ədalət prinsiplərindən vaz keçməyən bir anlayışla hərəkət etməli olduğumuzun fərqindəyik. Bu anlayışı rəhbərtutaraq Türkiyə təkcə öz bölgəsində deyil, qlobal səviyyədə dəmodel olmağa davam edəcək.

Prof. Dr. Fahrettin ALTUN

Türkiyə Prezident Administrasiyasının İctimaiyyətləƏlaqələr İdarəsinin rəhbəri